Hoorcolleges moeten naar het internet. Hoogleraar Jan Derksen had er genoeg van: waarom nog moeite doen als je de beste sprekers ook online kan vinden? De Massive Open Online Courses – MOOC’s – kwamen inderdaad het afgelopen jaren als paddestoelen uit de grond. Harvard, MIT en Berkeley startte met EdX, Coursera wist al ruim 2 miljoen studenten aan zich te verbinden en de universiteit van Leiden werd ook ‘overspoeld’ door aanmeldingen voor hun online weblectures over EU recht (maar hoeveel van deze studenten zouden de cursus ook echt afronden?).
Studenten leken minder enthousiast. Een hoorcollege was juist een kans om stof tot leven te brengen. “Voetballiefhebbers weten dat het volgen van een wedstrijd in een stadion heel anders voelt dan via de tv, ook al zijn de beelden beter”, zoals studente Eva van Gemert het mooi in de Volkskrant verwoordde.
Maar hoe breng je in een hoorcollege stof echt tot leven? Ik onderzocht het een aantal jaar geleden, toen ik zelf ook hoorcolleges moest geven. Afgelopen week deelde ik mijn 7 tips met docenten en studenten van de opleiding pedagogiek van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Ook zij hadden na afloop goede tips. Jij ook? Deel ze door te reageren onderaan deze blog.
Tip 1: Simple
Dit is Terry Moore. Hij is directeur van de Radius Foundation, een stichting die complexe wereldtheorieën toegankelijker maakt. Hij mocht op Tedx spreken. De kans om zo’n complexe theorie aan te snijden. Hij deed echter iets anders. Voor de efficiente kijker: het gaat om minuut 0:38 – 1:20.
Een conclusie die ik hieruit trok: houd het simpel, concentreer je op 1 of 2 hoofdboodschappen. En voor opdrachten: hoe concreter het probleem of de vraag, hoe uitdagender.
Tip 2: Unexpected
De TED-lezing van Terry was meer dan concreet en simpel. Het was ook onverwacht. Een strategie die hersenonderzoekster Jill Bolte ook toepast. Net als een docent van pedagogiek die het harde geluid dat per ongeluk in zijn powerpoint was gekomen, nooit meer heeft verwijderd, omdat het precies op het juiste moment iedereen weer even alert maakte. Bekijk minuut 1:49 -2:57 .
Tip 3. Concrete experience
Jill Bolte paste ook een andere tactiek toe: maak je onderwijs aanschouwelijk, laat het studenten ervaren en meebeleven. Zoals bij colleges van Robert Dijkgraaf waarin we worden meegenomen door het heelal of ‘het college’ dat Dennis en Valerio ons gaven over bevallen.
Tip 4: Credible
Toen ik studenten vroeg naar wat zij kenmerken van een goed hoorcollege vonden, werd naast “kennis van zaken”, “interactie” en “enthousiasme” ook het woord “authentiek” vaak genoemd. Wat is dat precies, echt zijn? Onderzoeker Pedro de Bruyckere maakt het in zijn lezing heel concreet. Een belangrijke: zorg dat je altijd kan uitleggen hoe jouw college gaat bijdragen aan een nog betere beheersing en uitoefening van hun vak/functie/beroep straks. Bekijk: vanaf 12:25.
Tip 5: Emotions
Hoe leuk het soms ook is, het spreken voor groter groepen blijft spannend en kwetsbaar. Dat je die kwetsbaarheid ook positief kan inzetten, leerde JK Rowling me in haar lezing voor Harvard. Bekijk: 0.30-0.58.
Tip 6: Stories
Vertel verhalen uit je (eigen) praktijk of die van anderen. “Keurmerken” is een abstract thema. Hoe zorg je ervoor dat studenten daar kritisch tegenover staan in hun vak? Laat ze een uitzending van de Keuingsdienst van Waarden zien waarin de vers geperste biologische appelsap geen “Kies bewust” logo en keurmerk krijgt, omdat er te weinig vezels in het product zouden zitten…En je hebt genoeg voer voor discussie.
Tip 7: Waarom ik geen 10 tips heb gegeven…
Iedereen weet dat je Powerpoint niet vol tekst hoort te staan. Toch gebeurt het, waarbij je vaak ook de tekst nog eens mondeling toelicht. Het gevolg: een ‘death bij Powerpoint‘ zoals hersenonderzoekers dat noemen. Doordat we moeten lezen en luisteren tegelijk raakt ons talige deel van de hersenen overbelast, terwijl ons beeldende deel verveeld raakt.
Een makkelijk opsomming van 5-7 punten kunnen we vervolgens wel onthouden. Kijk maar eens een paar seconden naar het volgende nummer en probeer het te onthouden: 024-361968. Geen probleem toch? Zeker niet als je in Nijmegen woont en de 024 al lang kent.
Doe hetzelfde bij dit nummer 0031-246-50647892. Dat is een stuk lastiger of je moet direct gezien hebben dat in het derde deel de getallen telkens 14 verschillen. Kom je er niet onderuit een grotere opsomming te geven? Deel hem dan in categorieën of geef er een ezelbruggetje bij. Als de je de eerste letters van de 6 tips uit deze blog achter elkaar zet, hoef je alleen nog maar SUCCES-model te onthouden.
Leestips
Uiteraard was dit SUCCES-model ook al door anderen uitgevonden. Chip en Dan Heath schreven er het p(l)akkende boek “Made to stick” over. Werkvormideen nodig? Je vindt ze in het boek activerende werkvormen, maar bijvoorbeeld ook online op de site van trainingprofessionals.
Heb jij nog tips hoe je een energiek hoorcollege kunt geven?
Deel ze hieronder als reactie op deze blog. Zo kunnen we samen het hoorcollege levend houden.